تعیین اوزان ویژگی‌های فازی در تصمیم‌گیری چندمعیاره مبتنی بر اجماع خبرگان

در محیط‌های تصمیم‌گیری پیچیده، وزن‌دهی صحیح به معیارها نقش اساسی در کیفیت خروجی نهایی دارد. مقاله حاضر رویکرد جدیدی را معرفی می‌کند که با اتکا به اجماع نظرات خبرگان و مدل‌سازی فازی، اعتبار و دقت فرآیند تعیین اوزان را بهبود می‌بخشد.

اهمیت وزن‌دهی در مسائل تصمیم‌گیری چندمعیاره

در مسائل تصمیم‌گیری چندمعیاره (MADM)، تعیین وزن معیارها مستقیماً بر نتایج تأثیرگذار است. روش‌های سنتی اغلب به دلیل ذهنیت افراد و عدم قطعیت با چالش مواجه‌اند.

مبانی ویژگی‌های فازی و مدل‌سازی نظرات خبرگان

تعریف ویژگی فازی

ویژگی فازی به معیارهایی اطلاق می‌شود که مقادیرشان دقیق و قطعی نیستند، بلکه در قالب بازه‌ها یا توابع عضویت بیان می‌شوند.

نقش خبرگان در وزن‌دهی

خبرگان با دانش و تجربه خود، معیارها را ارزیابی و اولویت‌بندی می‌کنند. اما تفاوت دیدگاه‌ها می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

رویکرد اجماع در تعیین اوزان فازی

فرآیند جمع‌آوری نظرات

در این روش، نظرات خبرگان به صورت فازی جمع‌آوری و مدل‌سازی می‌شود تا تمایزات و عدم قطعیت‌ها لحاظ شوند.

سازوکار همگرایی و اجماع

با استفاده از الگوریتم‌هایی خاص، نظرات مختلف به یک وزن اجماعی همگرا می‌شوند که نمایانگر دیدگاه جمعی است.

مزایا و کاربردهای روش پیشنهادی

این رویکرد به دلیل لحاظ کردن نااطمینانی و اجماع، دقت تصمیم‌گیری را افزایش داده و برای انتخاب پروژه‌ها، ارزیابی تأمین‌کنندگان و سایر حوزه‌های مدیریتی مناسب است.

نتیجه‌گیری

تعیین اوزان ویژگی‌های فازی بر پایه اجماع خبرگان، گامی مؤثر در ارتقای کیفیت تصمیم‌گیری چندمعیاره است و به مدیران کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری تصمیم‌سازی کنند.

رفرنس

S.H. Razavi Hajiagha, H. Amoozad Mahdiraji, S.S. Hashemi, Z. Turskis. 2015. Determining weights of fuzzy attributes for multi-attribute decision-making problems based on consensus of expert opinions. Technological and Economic Development of Economy (WOS: Q1), Vol. 21, No. 5, 738-755.